Problemy żołądkowe, takie jak zgaga czy niestrawność od zawsze stanowiły jedną z najczęstszych dolegliwości układu pokarmowego.

Niestrawność

Jest opisywana jako lekki stan podrażnienia przewodu pokarmowego, pochodzenia bakteryjnego lub toksycznego, przejściowej niewydolności trawiennej lub zaburzeń fermentacyjnych spowodowanych zaburzeniem naturalnej flory bakteryjnej jelita. W wyniku wymienionych przyczyn po 2-3 godzinach po posiłku mogą występować objawy niestrawności: uczucie przepełnienia, utrata łaknienia, wzdęcia, odbijanie, nudności, czasem wymioty, uczucie palenia w przełyku, niekiedy częste, luźne, śluzowe stolce, stan podgorączkowy, rozbicie, obniżenie nastroju. Wśród przyczyn niestrawności należy wymienić po pierwsze błędy dietetyczne, głównie spożycie nadmiernej ilości pokarmów ciężkostrawnych, często zbyt tłustych lub obciążających ze względu na proces przygotowania, np. smażenie. Dyspepsji sprzyja objadanie się, ale również spożywanie posiłków zbyt gorących, zbyt zimnych, przesłodzonych lub bardzo pikantnych. Niestrawność może również wynikać z przyczyn osobniczych, np. niedostatecznej ilości soków trawiennych, zaburzeń pracy wątroby, produkcji i wydzielania żółci, a także zaburzenia naturalnego środowiska mikrobiologicznego przewodu pokarmowego.

W dolegliwościach układu pokarmowego pomóc może pobudzający wytwarzanie żółci korzeń mniszka. Koszyczek rumianku o działaniu przeciwzapalnym i łagodzący podrażnioną błonę śluzową przewodu pokarmowego – zalecany we wzdęciach, nadmiernej fermentacji jelitowej, zgadze i chorobie wrzodowej. Pomocnym środkiem rozkurczowym ułatwiającym trawienie jest liść mięty pieprzowej, natomiast owoc kopru włoskiego zapobiega powstawaniu wzdęć działa rozkurczająco.

Zgaga

Najczęstszym objawem niestrawności jest zgaga. Mamy wtedy wrażenie pieczenia w przełyku, a nawet bólu za mostkiem. Panuje opinia, że zgagę powoduje przede wszystkim nadkwaśność żołądkowa, co nie jest do końca prawdą. Na tę dolegliwość bardzo często narzekają osoby, które mają mało soku żołądkowego. Zgaga może też pojawiać się u osób z tak zwaną przepukliną rozworu przełykowego, nacieczeniem rozrostowym żołądka, po resekcji żołądka, w chorobach dróg żółciowych, w okresie ciąży, a także jako objaw nerwicy.

Główną przyczyną zgagi jest motoryczne zaburzenie funkcji dolnej części przełyku i zwieracza wpustu. Sprzyjają jej: nadużywanie jedzenia, tytoniu i alkoholu, przedłużające się napięcie nerwowe, wyczerpanie psychiczne i ogólne zmęczenie.

Każda dłużej trwająca niestrawność może być objawem poważnych chorób przewodu pokarmowego, np. choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, kamicy pęcherzyka i dróg żółciowych, zapalenia wątroby, trzustki. Częste przyjmowanie zbyt obfitych, ciężkostrawnych posiłków bardzo obciąża nasz przewód pokarmowy i może wywołać dużo poważniejsze skutki niż objawy zwykłego przejedzenia. Jeżeli dolegliwości utrzymują się, powinniśmy udać się do lekarza, aby zyskać pewność, że nie chorujemy na zapalenie przełyku i żołądka, zapalenie trzustki, jelita, kamienie żółciowe lub nowotwory układu pokarmowego.

Profilaktyka

Zaobserwowano, że niestrawności oraz zgadze, podobnie jak wielu innym dolegliwościom, sprzyja określony tryb życia. Najbardziej narażone są osoby żyjące w stresie, unikające ruchu, prowadzące siedzący tryb życia, zwłaszcza gdy jednocześnie cierpią na nadwagę lub otyłość. Czynnikami sprzyjającymi jest również nieprawidłowa dieta, nadmierne spożycie alkoholu oraz palenie tytoniu. Ograniczenie używek i aktywny tryb życia stanowią znakomitą profilaktykę niemal wszystkich chorób i dolegliwości, z niestrawnością i zgagą włącznie.

Sylwia Łukasiak